Μετά το τέλος *

  

Οι ιδέες εμφανίζονται ξαφνικά, μέσα στη νύχτα. Σαν κλέφτες της άλλης ζωής, εκείνης η οποία θα γινόταν πραγματικότητα, αν οι ιδέες είχαν εφαρμοστεί.

Ο χρόνος όμως δε ρωτάει, μόνο περνάει. Κι έτσι, με ιδέες που χάθηκαν μέσα στη μέρα που ακολούθησε, με σκέψεις που δεν έγιναν ποτέ πράξη, ο χρόνος τελειώνει.

Ποιες είναι όμως οι χαμένες πράξεις; 

Ποιες ήταν οι ιδέες που θα διόρθωναν τα πράγματα, που θα άλλαζαν την πορεία των πραγμάτων;

Διαβάζω ένα τσιτάτο, δεν ξέρω ποιος αποφάσισε πρώτος να το συμπεριλάβει σαν πρόθεμα στη σχετική πολιτική αρθρογραφία και τα αντίστοιχα ιστολόγια, αλλά δεν το θεωρώ λάθος, μένω μόνο με την απορία του χρόνου, κατά τον οποίο θα γίνει πραγματικότητα: 
«Η Αριστερά στην 3η χιλιετία μόνο ως δύναμη ηθικής ανατροπής μπορεί να υπάρξει».

Πάλι θα με πούνε Συριζαίο – που είμαι δηλαδή, και δεν το θεωρώ ντροπή, οπότε ελεύθερα – αλλά, εν προκειμένω, το ζήτημα δεν είναι αυτό. Το ζήτημα είναι ο χρόνος και η εφαρμογή των ιδεών.

Είναι τόσο δύσκολο, αλήθεια, να βρεθεί κοινός χρόνος μεταξύ των ανθρώπων. Άλλο τόσο  δύσκολο είναι να συμφωνήσουν δυο και περισσότεροι σε μια ιδέα, η οποία θα εφαρμοστεί κατά τον τάδε ή το δείνα τρόπο. Ούτε την ίδια γλώσσα δε μιλάμε πια, πώς να γίνει κατανοητό το πλήρες νόημα της ιδέας και της πρακτικής εφαρμογής;

Και χρειάζονται μυαλά, αλλά χρειάζονται και χέρια. Ποιος θα βάλει τα χέρια; Σε τούτον τον κόσμο που δε χρειάζεται ούτε ως το ταχυδρομείο να πάει κανείς, για να στείλει τα νέα του στην άλλη άκρη του κόσμου, πώς να ξεφύγει κάποιος πρόθυμος από την ευκολία της ηλεκτρονικής δυνατότητας;

Έχουμε ίσως διευκολυνθεί πέραν του λογικού. Η τροφή δεν απαιτεί πλέον κόπο, μόνο χρήμα. Η εργασία απαιτεί μετακίνηση, ίσον καύσιμα ίσον χρήμα. Η παραγωγική διαδικασία καθεαυτή δεν έχει καμία επαφή με το τελικό προϊόν, διότι αυτό έρχεται από ένα μακρινό υπανάπτυκτο μέρος, το οποίο χρησιμεύει μόνο για την ευζωία ημών των δήθεν πρωτοκοσμικών.

Διότι πλέον είμαστε μεν δήθεν, πλην όμως πρωτοκοσμικοί δεν είμαστε. Και οι πρωτοκοσμικές συνήθειές μας συμπεριλαμβάνουν συνθήκες ευζωίας, οι οποίες δεν συνάδουν με την κατάσταση.

Και λέει η παντογνώστρια Βικιπαίδεια ότι τα Σόδομα ήταν μια βιβλική πόλη που έγινε γνωστή από την αιφνίδια καταστροφή της, μαζί με τη Γόμορρα, στο νότιο άκρο της Νεκράς θάλασσας. Τα Σόδομα μαζί με τη Γόμορρα, την Αδαμά, τη Σεβωείμ και τη Σηγώρ αποτελούσαν τη λεγόμενη πεντάπολη της κοιλάδας Σιδδίμ. Αναφέρεται τόσο στη Παλαιά Διαθήκη όσο και στη Καινή Διαθήκη ότι υπέστη ολοκληρωτική καταστροφή από τον Γιαχβέ, με κυρίαρχη αιτία τον έκλυτο βίο και την ανηθικότητα των κατοίκων της. Μια όμως περισσότερο εμπεριστατωμένη, και όχι απλή αποσπασματική, μελέτη των διαφόρων εδαφίων της Παλαιάς Διαθήκης διαφαίνεται περίτρανα, εκτός από κάποια περιγραφικά «λάθη», πως επρόκειτο για δολιοφθορά με γενικό εμπρησμό και πυρπόληση της πόλης, ένεκα τοπικών πολέμων.

«Ένεκα τοπικών πολέμων», λοιπόν. Πρέπει να είναι πόλεμος αυτή η παγκοσμιοποίηση, εν τέλει. Τροφή έτοιμη από μακριά, ανυπαρξία και εγγενής αδυναμία να παραχθεί στον τόπο των αναγκών, εξάρτηση από πρώτες ύλες, εξάρτηση από το χρήμα, ως μόνο μέσο προσπόρισης των προς το ζην.

Λίγη προσοχή εδώ: το «χρήμα», ο «Μαμμωνάς», το επαίσχυντο «καπιταλιστικό μέσο υποδούλωσης των λαών» δεν είναι το ίδιο χρήμα με εκείνο που λέγανε εκείνοι οι θεωρητικοί του κομμουνισμού, πριν καταρρεύσει το ίδιο το πρακτικό τους δημιούργημα. Εκείνο το χρήμα είχε μια δικλείδα πραγματική, τη νομισματική ισοτιμία, αυτό που λέγαμε ρούβλι έναντι δολαρίου, μάρκο έναντι γιεν, δραχμή έναντι ρουπίας και πάει λέγοντας. Αυτή η ισοτιμία, όπως τη μάθαμε κάποτε, δεν υπάρχει πια.

Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, ρωτήστε κανέναν εμβριθή οικονομολόγο, αναζητήστε την απάντηση σε θεωρητική κι επιστημονική βάση κι όχι σε επίπεδο τηλεμαχιών, την αλήθεια του ισχυρισμού αυτού. Σε αυτό συνετέλεσε το ευρώ, η ένωση μη ομοειδών πραγμάτων και καταστάσεων σε ένα κοινό πρόβλημα, παρά σε μια κοινή λύση.

Κανένας μανάβης δεν πουλάει πορτοκάλια και χαρούπια μαζί, εκτός κι αν η τιμή είναι ενιαία προς το ακριβότερο. Πορτοκάλια στην τιμή των πορτοκαλιών και χαρούπια στην τιμή των πορτοκαλιών. Τότε είναι εντάξει για το μανάβη κι εσύ κοίτα τη σακούλα.

Θα ήταν παράλογο να ισχυριστεί κάποιος ότι ο δημιουργός του ευρώ δεν είχε κατά νου ακριβώς αυτό το ζητούμενο: μέγιστο κέρδος για τον εαυτό του, ελάχιστο κόστος για την επίτευξη αυτού του κέρδους.

Πολλές φορές κολλάμε σε μια λάθος σκέψη: «αποκλείεται να την πατήσω εγώ». Συνήθως αυτή είναι και η τελευταία μας σκέψη, ακριβώς πριν την πατήσουμε. Βοηθάνε και εκείνοι που πληρώνονται για να λειτουργήσουν ως δούρειοι ίπποι, αλλά το βασικό ζήτημα είναι η εθελοτυφλία, η υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων μας. Κι αυτό, ώρες πριν την πατήσουμε.

Τέλος πάντων, η ιδέα είναι ότι ο χρόνος τέλειωσε, παρήλθε ανεπιστρεπτί. Η κατεδάφιση ολοκληρώθηκε, μόνο με τα μάτια της ψυχής – που λένε και οι ευαίσθητοι – μπορεί κανείς να δει τι υπήρχε, εκεί που σήμερα βρίσκονται χαλάσματα. Τώρα η ευζωία είναι επίφαση και όχι πραγματικότητα. Τώρα το τέλος έχει έρθει κι εμείς κοιτάζουμε μια ξεθωριασμένη φωτογραφία, σαν κάτι ανύπαντρες παρθένες που έμειναν ανύπαντρες και παρθένες, επειδή ο αδελφός σκοτώθηκε στο μέτωπο.

Τώρα μετράει το νέο ρολόι. Κάθε στιγμή μετά την κατεδάφιση σημαίνει ότι οι εγκλωβισμένοι τραυματίες θα πεθάνουν από αφυδάτωση, από τραύματα, από ασιτία. Κάθε στιγμή που περνάει με τα συντρίμμια στη θέση που υπήρχε το οικοδόμημα, συνεπάγεται ότι στην επερχόμενη βαρυχειμωνιά δε θα υπάρξει στέγη για τους εναπομείναντες ζωντανούς. Κάθε στιγμή που περνάει χωρίς κάποιος να βάλει ένα λιθάρι, για να φτιάξει φράχτη και προτείχισμα, αφήνει ανήμπορους γέρους και αδύναμα  παιδιά στο έλεος της αγέλης των λύκων.

Δε γίνεται να κατηγορήσει κανείς το Θεό, το Κεφάλαιο, τους καπιταλιστές, τις αγορές, την Κρίση, κι ό,τι άλλο λέμε για να περνάει η ώρα, για την οκνηρία, την έλλειψη εργατικής σκέψης, την αδιαφορία. 

Το σκληρότερο ζώο της Πλάσης δεν είναι δυνατόν να περιμένει ότι οι ομοειδείς του θα τον λυπηθούν. Με την ίδια σκέψη, ας κάνουμε κι ένα σύλλογο αναξιοπαθούντων, αναζητώντας την ευδαίμονα λήθη, ή τους βαρβάρους. Μόνο να μη βαρεθούνε κι εκείνοι.

Ή Χρόνος δεν υπήρχε ή ο χρόνος δεν αξιοποιήθηκε σωστά.

Τώρα πάντως το ρολόι είναι νέο: μετράει μετά την καταστροφή. Ας αρχίσουμε να απομακρύνουμε τα μπάζα, έρχεται βαρυχειμωνιά και οι γέροι και τα παιδιά θα κρυώσουν και μπορεί να πεθάνουν. Κι οι λύκοι περιμένουν.

Να μη μας συμβεί. 

*του Θάνου Αθανασιάδη