Στο Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης παραμένουν πονηρούληδες *

Για επεξεργασία από την Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης βρίσκεται από τις 17 Οκτωβρίου 2013 το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης με τίτλο «Ρυθμίσεις Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και άλλες διατάξεις».

Στην πρόταση νόμου, μεταξύ των άλλων, υπάρχει και το άρθρο 23 με τον μακροσκελή τίτλο «Τροποποίηση του ν. 3861/2010 “Ενίσχυση της διαφάνειας με την υποχρεωτική ανάρτηση νόμων και πράξεων των κυβερνητικών, διοικητικών και αυτοδιοικητικών οργάνων στο διαδίκτυο “Πρόγραμμα Διαύγεια” και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ 112/Α΄/13.07.2010), όπως τροποποιήθηκε από το Ν. 4057/2012 (ΦΕΚ Α΄ 54)”».

Στο συγκεκριμένο θέμα είχε αναφερθεί με το άρθρο του «Στο υπ. Διοικητικής Μεταρρύθμισης είναι πονηρούληδες» ο πρώην Υπουργός κος Στέφανος Μάνος το χρονικό διάστημα που η πρόταση νόμου του κου Μητσοτάκη βρισκόταν σε ανοιχτή διαβούλευση στον Δικτυακό Τόπο Διαβουλεύσεων (opengov.gr).

Παράλληλα, σε άρθρο μας της 3^ης Οκτωβρίου 2013 με τίτλο «Ο Μάνος "καίει" Μητσοτάκη» είχαμε επισημάνει ότι με το άρθρο 20 που είχε αναρτηθεί για διαβούλευση και που όριζε ότι «Εάν υπάρχει διαφορά μεταξύ του κειμένου που αναρτήθηκε και του κειμένου της πράξης, ισχύει το τελευταίο» ο κος Μητσοτάκης καταργεί «την διαφάνεια στη δημόσια ζωή μετατρέποντας τη Διαύγεια σε σκοτεινό θεσμό συγκάλυψης και απόκρυψης κυβερνητικών συμφωνιών. Η Δημοκρατία πλέον θα είναι και αυτή τυφλή αφού άλλα θα ξέρουμε ότι συμβαίνουν και άλλα θα συμβαίνουν στην πραγματικότητα».

Επανερχόμαστε σήμερα στο ίδιο θέμα – αφού δεν το έπραξε ο κύριος Μάνος – για να εξετάσουμε τις αλλαγές στις οποίες προχώρησε ο κος Μητσοτάκης μετά και τις έντονες αντιδράσεις που προκληθήκαν από το άρθρο του κου Μάνου.

Για λόγους ευκολίας παραθέτουμε στον παρακάτω πίνακα τις επίμαχες παραγράφους:

Κατά τη διαβούλευση «Άρθρο 20 6. Η παράγραφος 4 του άρθρου 4 του ν.3861/2010 (ΦΕΚ Α/112), αντικαθίσταται ως εξής: «4. Εάν υπάρχει διαφορά μεταξύ του κειμένου που αναρτήθηκε και του κειμένου της πράξης, ισχύει το τελευταίο. Με ευθύνη του προσώπου ή οργάνου που έχει εκδώσει την πράξη γίνονται αμελλητί οι αναγκαίες διορθώσεις στο κείμενο που έχει αναρτηθεί στο δικτυακό τόπο.»

Στο σχέδιο νόμου «Άρθρο 23 6. Η παράγραφος 4 του άρθρου 4 του ν.3861/2010 (ΦΕΚ Α/112), αντικαθίσταται ως εξής: «4. Εάν υπάρχει διαφορά μεταξύ του κειμένου που αναρτήθηκε και του κειμένου της πράξης, ισχύει το αναρτημένο, με εξαίρεση τις πράξεις της παραγράφου 1 του παρόντος. Με ευθύνη του προσώπου ή οργάνου που έχει εκδώσει την πράξη γίνονται αμελλητί οι αναγκαίες διορθώσεις στο κείμενο που έχει αναρτηθεί στο δικτυακό τόπο.»

Με πρώτη ματιά φαίνεται πεντακάθαρα ότι ο κος Υπουργός διόρθωσε την πρότερη, κατά Μάνο, «ΦΑΥΛΗ ΡΥΘΜΙΣΗ» αφού νομοθετεί το αυτονόητο, να ισχύει, δηλαδή, η αναρτημένη πράξη σε βάρος της μη αναρτημένης. Έτσι, όλοι θα γνωρίζουμε τι πραγματικά συμβαίνει στο δημόσιο βίο από τη στιγμή που όλα θα είναι φανερά και προσβάσιμα από τον κάθε πολίτη.

Είναι όμως πράγματι έτσι ή μήπως τελικά ο κος Μάνος είχε δίκιο όταν έλεγε ότι στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης είναι πονηρούληδες;

Στην τροποποιημένη παράγραφο 6 του άρθρου 23 του υπό συζήτηση σχεδίου νόμου, πέρα από την επισήμανση ότι ισχύει το κείμενο της αναρτημένης πράξης έναντι του πρωτότυπου αναφέρεται και κάτι ακόμη, πολύ σημαντικό, που καταργεί την αξία και την νομική δεσμευτικότητα της αναρτημένης πράξης. Αναφέρεται ότι ο εκδότης της πράξης είναι αυτός που «αμελλητί», θα προχωρήσει στην διόρθωση του αναρτημένου κειμένου στη Διαύγεια σε περίπτωση που διαπιστωθεί (διαπιστώσει) διαφορά με το πρωτότυπο κείμενο της πράξης.

Έτσι, το όργανο ή το άτομο που εξέδωσε την πράξη, εξουσιοδοτείται να ελέγξει τον εαυτό του και να προχωρήσει σε τυχόν διορθώσεις που ενδέχεται να είναι εις βάρος του φυσικού ή νομικού του «εαυτού». Με τον τρόπο αυτό ο ελεγχόμενος για την εκδοθείσα πράξη μετατρέπεται σε ελεγκτής του εαυτού του, γεγονός που μπορεί σε λίγες μέρες να είναι νόμιμο αλλά σίγουρα δεν είναι ηθικό.

Ο κος Υπουργός, δηλαδή, νομοθετεί ότι η «διόρθωση» στο αναρτημένο κείμενο με βάση την πρωτότυπη πράξη δεν εξασφαλίζει την νομική υπεροχή της αναρτημένης σε βάρος της πρωτότυπης, όπως ισχύει μέχρι σήμερα, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Και με την νέα ρύθμιση, παρά την έξυπνη και πονηρή διατύπωση – αλήθεια κατ΄ εντολή ποιών και για ποιο σκοπό; – νομοθετεί αυτό που από την αρχή επιδίωκε: τη νομική υπεροχή της πρωτότυπης πράξης, όποιο και αν είναι το πραγματικό της περιεχόμενο, σε βάρος της αναρτημένης. Ουσιαστικά, λοιπόν, νομοθετεί την αδιαφάνεια σε βάρος της διαφάνειας γεννώντας τα εξής εύλογα ερωτήματα:

Γιατί να προχωρήσει ο εκδότης της πράξης σε εκ των υστέρων έλεγχο της αναρτημένης πράξης του αφού δεν μπορεί να υποψιάζεται τον εαυτό του για παραποίησή της;

Γιατί να προβεί από μόνος του σε έλεγχο και διόρθωση της αναρτημένης πράξης του χωρίς προηγούμενα να έχει «ενοχληθεί» για το «κατά λάθος, λάθος του»;

Θα υπάρχουν νομικές ή διοικητικές ευθύνες στην περίπτωση που οι «διορθώσεις» στο αναρτημένο κείμενο είναι σε βάρος του δημόσιου λογιστικού;

Ποιοι οι λόγοι της επιμονής (ή μήπως εμμονής) του κου Υπουργού στην ψήφιση ενός άρθρου που με «κομψές» διατυπώσεις πλήττει την διαφάνεια και αποδυναμώνει τον θεσμό της Διαύγειας;

Χρησιμοποιώντας το επιτυχημένο ομολογουμένως παράδειγμα του κου Μάνου, έχουμε την εξής υπόθεση εργασίας με βάση τη νέα ρύθμιση:

Εκδίδεται πράξη που προβλέπει ότι ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ θα λαμβάνει 20.000€ μηνιαίως, αλλά στη Διαύγεια δημοσιεύεται 5.000€. Με τη σημερινή διάταξη θα ισχύει ο μισθός των 20.000€ που αναφέρει η πρωτότυπη πράξη, αλλά όλοι εμείς θα πιστεύουμε ότι λαμβάνει 5.000€, συμμετέχοντας και αυτός στις περικοπές. Αν τώρα κάποιος είναι τόσο ικανός ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στο πρωτότυπο κείμενο και να διαπιστώσει την διαφορά στα ποσά και να αναρωτηθεί δημόσια για το «κατά λάθος λάθος» τότε αμελλητί ο εκδότης της πράξης θα διορθώσει την ανάρτηση και …ούτε γάτα, ούτε ζημιά. Ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ θα συνεχίσει να λαμβάνει 20.000€ μηνιαίως και εμείς θα το γνωρίζουμε.

Κλείνοντας, να τονίσουμε ότι δεν χρειάζεται να αναλυθεί η αναφορά στην παράγραφο 6 σύμφωνα με την οποία «…ισχύει το αναρτημένο, με εξαίρεση τις πράξεις της παραγράφου 1 του παρόντος». Προφανώς είναι στη διακριτική ευχέρεια κάθε Υπουργού η δημοσίευση ή μη της Πράξης στη Διαύγεια. Δημοκρατικό; Δίκαιο; Σε λίγο θα είναι νόμιμο.

Συμπερασματικά, με βάση το άρθρο 23, ό,τι και αν αναρτηθεί (αν αναρτηθεί) από την ψήφιση του νόμου και έπειτα στη Διαύγεια αλλά κυρίως ό,τι έχει ήδη αναρτηθεί, δεν θα είναι νομικά και διοικητικά δεσμευτικό σε βάρος των πρωτότυπων πράξεων αφού θα μπορεί ανά πάσα στιγμή να τροποποιηθούν χωρίς περαιτέρω συνέπειες για όσους έχουν ποικιλότροπος ωφεληθεί από τις διαφορές των δύο κειμένων (πρωτότυπου και αναρτημένου).

Ως φορολογούμενοι πολίτες αυτής της Χώρας έχουμε δικαίωμα και υποχρέωση να ενημερωνόμαστε για ό,τι συμβαίνει στην πολιτική ζωή του τόπου. Στην σημερινή εποχή των μνημονίων, η υποχρέωσή μας αυτή αποτελεί εθνική μας ευθύνη. 

Μας παρέχεται όμως η δυνατότητα, μέσα από τους νόμους που ψηφίζονται στο Εθνικό Κοινοβούλιο, να επιτελέσουμε την υποχρέωσή μας ή μήπως κατ’ εντολή των διεθνών δανειστών πρέπει να μην πληροφορούμαστε τα του οίκου μας;  

Τελικά, ο Μάνος δεν είναι μόνος.

Στο Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης παραμένουν πονηρούληδες.

*Των Θάνου Αθανασιάδη & Κωνσταντίνου Νάκκα